Συνέντευξη του αντιπροέδρου της AEGEAB AIRLINES κ. Ευτύχιου Βασιλάκη στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Ευτύχιος Βασιλάκης: Tα τρία «κλειδιά» για την επιτυχία της Aegean
Aπέναντι στο Δημόσιο που είναι ρυθμιστής, ιδιοκτήτης υποδομών και επιχειρηματίας

Της Αριστεας Μπουγατσου

Τα αεροσκάφη, τα ταξίδια, η αγορά των αερομεταφορών για τους πολλούς είναι κάτι συναρπαστικό. Για τους επαΐοντες όμως, είναι ένα ευαίσθητο παζλ που δύσκολα συντίθεται και εύκολα διαλύεται εν μέσω μικρών ή μεγάλων κρίσεων.

Ο κ. Ευτύχιος Βασιλάκης, αντιπρόεδρος της Αegean Airlines, είναι ένας από τους ανθρώπους των αερομεταφορών που μιλούν λίγο αλλά δρουν εντατικά, ίσως και αθόρυβα ακόμα και εν μέσω αντιξοοτήτων.

Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» ο κ. Ευτύχιος Βασιλάκης μας μίλησε για όλα, για το επιχειρηματικό τοπίο που αναπτύσσεται η Αegean Airlines, για τη «συνταγή» της προόδου της και για τα πρόσθετα σχέδιά της. Ξεκίνησε διαπιστώνοντας ότι σε μια χώρα που δέχεται ετησίως 33 εκατομμύρια αεροπορικούς επιβάτες δεν υπάρχει forum για τη διαμόρφωση πολιτικής. Το κράτος μας, είπε πικραμένος, είναι ρυθμιστής (διά της ΥΠΑ), ιδιοκτήτης υποδομών (των αερολιμένων) και ιδιοκτήτης εταιρείας (της Ολυμπιακής). Τριπλός και συγκεχυμένος ρόλος, πολυδιάσπαση και ενίοτε γραφειοκρατία ακόμα και για τα αυτονόητα.

Ο κ. Ευτύχιος Βασιλάκης μας είπε πως μέχρι το 2010 είναι πιθανόν να αγοραστούν και άλλα 6 νέα αεροσκάφη που θα προστεθούν στα 19 Airbus που άρχισαν να παραλαμβάνονται, ενώ το νέο αεροπορικό εγχείρημα της Αegean θα γίνει στη βαλκανική ενδοχώρα με νέα εταιρεία που θα σχεδιαστεί μεσοπρόθεσμα.

Ηταν κατηγορηματικός ότι η Αegean δεν ενδιαφέρεται για κάποια δραστηριότητα της Ο.Α. Διευκρίνισε ότι θα ήταν ευχής έργο η ιδιωτικοποίηση της τεχνικής βάσης της εταιρείας για όλους τους αερομεταφορείς που έχουν βάση το «Ελευθέριος Βενιζέλος» και χωρίς περιστροφές υποστήριξε ότι η Ο.Α. συνεχίζει να ζει με άμεσες ή έμμεσες επιδοτήσεις του Δημοσίου.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:

Τα τρία στοιχεία της επιτυχίας

— Επειτα από μια τραυματική αεροπορική διαδρομή από το 1992 και εντεύθεν, όπου ναυάγησαν σχεδόν όλα τα εγχειρήματα των ιδιωτών που συνέστησαν αεροπορικές εταιρείες, η Aegean πάλεψε, επιβίωσε και σήμερα είναι ο δυναμικός παίκτης. Ποιο είναι το μυστικό σας; Πώς βλέπετε την εταιρεία μετά από 5 ή 10 χρόνια;

— Η επιτυχία της Aegean, οφείλεται κυρίως σε 3 στοιχεία: Την απόλυτη προσήλωση στην ποιότητα και στην εξυπηρέτηση του πελάτη που έγινε σήμα από την πρώτη μέρα λειτουργίας της εταιρείας ακόμη και με τη χρήση της λέξης «Πολιτισμός». Τη δημιουργία μιας ομάδας περίπου 30 στελεχών, οι οποίοι μοιράστηκαν το όραμα της διοίκησης, το στήριξαν και το πέρασαν και στους υπόλοιπους ανθρώπους, δημιουργώντας μία εταιρική κουλτούρα γύρω από αυτό και την υποστήριξη μιας μετοχικής ομάδας που είχε μεν οικονομικές δυνατότητες αλλά το σημαντικότερο συνοχή η οποία και στήριξε την εταιρεία σε όλες της τις φάσεις. Η εταιρεία έχει περάσει από διάφορα στάδια στην ανάπτυξή της. Το πρώτο ήταν να μπορέσει να σταθεί ανταγωνιστικά στην αγορά του εσωτερικού, κάτι που έχει καταφέρει εδώ και αρκετά χρόνια κατέχοντας την πρώτη θέση. Το δεύτερο στάδιο ανάπτυξής της, το οποίο πιστεύουμε ότι περνάει τώρα είναι να καθιερωθεί στην αγορά μεσαίων αποστάσεων, που αυτό σημαίνει πτήσεις μέχρι 4 ώρες από την Ελλάδα προς όλες τις κατευθύνσεις, κυρίως βέβαια ευρωπαϊκούς προορισμούς. Στη φάση αυτή πιστεύουμε ότι τα καινούργια αεροπλάνα θα μας βοηθήσουν να έχουμε περισσότερα πλεονεκτήματα είτε προϊοντικά προς τους επιβάτες μας είτε σαν κόστος για την εταιρεία. Η φάση αυτή χρειάζεται μία τριετία - τετραετία ακόμη για να ολοκληρωθεί. Το τρίτο στάδιο θα μπορούσε να είναι ανάλογο με αυτό των ελληνικών εταιρειών λίγο πολύ σε όλους τους κλάδους που αφού καταφέρουν να ωριμάσουν στην εσωτερική τους αγορά, η περαιτέρω κίνησή τους, η λογική και η δυνητική είναι στην περιοχή των Βαλκανίων. Αλλωστε αυτή είναι η περιοχή στην οποία μπορεί να εξασφαλισθεί ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, είτε σε τεχνογνωσία είτε σε οικονομική ισχύ για να μπορέσει μία επιχείρηση να δραστηριοποιηθεί.

Εχει σημασία να αποκτάς εξειδίκευση

— Η μεγάλη επένδυση των 800 εκατ. δολαρίων για την ανανέωση του στόλου σας και η επιλογή του τύπου των αεροσκαφών περιγράφει και τη φυσιογνωμία της Aegean ως μεσογειακού Ευρωπαίου παίκτη που δείχνει να εμπεδώνεται. Υπάρχει σχεδιασμός και για άλλες αγορές ή για μακρινότερους προορισμούς;

— Στις αερομεταφορές εκείνο που έχει σημασία είναι να αποκτάς εξειδίκευση σε ένα συγκεκριμένο κομμάτι της αγοράς. Αυτό για να το πετύχεις πρέπει να εστιάσεις σε συγκεκριμένη κατεύθυνση, η οποία απαιτεί συγκεκριμένους τύπους αεροσκαφών, συγκεκριμένη εμπορική πολιτική και αφορά και μια καταρχήν πιο περιορισμένη γεωγραφική περιοχή ώστε η εταιρεία να έχει ειδικό βάρος. Ετσι η Aegean, όπως σας είπα και πριν, οφείλει να συνεχίσει να εστιάζει σε αυτόν τον χώρο που λέγεται μικρές και μεσαίες αποστάσεις για ακόμη σημαντικό διάστημα, για να καλύψει περισσότερους προορισμούς και να ωριμάσει στη συνείδηση του κοινού σαν εταιρεία διεθνών προορισμών.

— Κύριε Βασιλάκη ένας μέσος πολίτης θα ρωτούσε πώς η Aegean θα αποπληρώσει αυτή τη μαμούθ-αγορά για τα ελληνικά δεδομένα.

— Πράγματι η επένδυση αυτή στα 19 τουλάχιστον αεροσκάφη της οικογένειας Α320 της Airbus είναι η μεγαλύτερη επένδυση στην ιστορία των ελληνικών αερομεταφορών. Πιστεύουμε ότι αυτό από μόνο του έχει σημασία διότι ουσιαστικά βοηθάει όχι μόνο την Aegean αλλά και την Ελλάδα να ξαναμπεί με καλύτερες αν θέλετε προδιαγραφές στον ευρωπαϊκό αεροπορικό χάρτη. Η επένδυση αυτή γίνεται με γνώμονα την αποτελεσματικότητά της, τα χρήματα που επενδύονται θα πρέπει να φέρουν βελτιωμένο αποτέλεσμα. Ετσι προσδοκάμε σε αύξηση της ελκυστικότητας του προϊόντος μας, η οποία θα μας δώσει αυξημένο κύκλο εργασιών αλλά παράλληλα και μείωση του κόστους παραγωγής ανά μονάδα (χιλιομετρικό επιβάτη), διότι τα καινούργια αεροπλάνα νέας γενιάς όπως είναι τα Airbus Α320 έχουν χαμηλότερη κατανάλωση καυσίμου αλλά και χαμηλότερο κόστος συντήρησης από προγενέστερα μοντέλα. Ετσι μια επένδυση αποπληρώνεται με ταχύτητα ανάλογη του βαθμού καταλληλότητας της επιλογής που έχεις να κάνεις. Οσον αφορά τον τρόπο χρηματοδότησης, είναι βέβαιο ότι για τέτοιου είδους αεροσκάφη υπάρχουν πολλές επιλογές. Εκτιμούμε ότι το 20% της επένδυσης θα καλυφθεί από τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας, ενώ τα υπόλοιπα θα καλυφθούν με συμβάσεις δανειακές ή operating leasing.

— Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την εξέλιξη των μεγεθών της Aegean Airlines και για τη μικρή αεροπορική μας αγορά;

— Θεωρώ ότι η ελληνική αγορά δεν είναι μικρή. Ο πληθυσμός της Ελλάδας είναι μικρός, αλλά σίγουρα με 34-35 εκατ. επιβάτες που διακινούνται κάθε χρόνο από τα ελληνικά αεροδρόμια είτε μιλάμε για τακτικές πτήσεις εσωτερικού - εξωτερικού είτε για πτήσεις charter που γίνονται προς τα νησιά η χώρα μας είναι σημαντικός τουριστικός προορισμός. Η Aegean, λοιπόν, σήμερα έχει φτάσει να έχει περίπου το 14% της συνολικής αυτής αγοράς και το 51% της αγοράς εσωτερικού, όντας ο πιο δυναμικά αναπτυσσόμενος αερομεταφορέας. Είναι προφανές ότι εκεί που μπορεί να μεγαλώσει ακόμη περισσότερο είναι στους προορισμούς εξωτερικού, όπου έχει ακόμη σχετικά μικρό μερίδιο. Αυτός είναι και ο στόχος της επένδυσης που κάνουμε στα αεροπλάνα, αλλά και η πολιτική επέκτασης που ακολουθούμε για φέτος, προσθέτοντας απευθείας συχνότητες προς Μόναχο και Φρανκφούρτη από Αθήνα και επιπλέον συχνότητες προς Μιλάνο. Συνεχίζοντας έτσι τη δυναμική του 2006 όπου προσθέσαμε Σόφια, Βουκουρέστι και Κάιρο. Στα επόμενα χρόνια και με την παραλαβή νέων αεροσκαφών θα προστεθούν περισσότεροι προορισμοί.

Η συνεργασία με τη Lufthansa

— Υπάρχει ενδεχόμενο να προκύψει, μετά τη συμμαχία με τη Lufthansa και κάποιος μετοχικός αρραβώνας ή μια πιο προχωρημένη σχέση π.χ. εξαγοράς;

— Η συνεργασία της Aegean με τη Lufthansa έχει εμπορικό χαρακτήρα με οφέλη σε διάφορα επίπεδα. Συγκεκριμένα, η αναγνώριση από μια εταιρεία του μεγέθους και του κύρους της Lufthansa προς την Aegean σαν συνεργάτη του οποίου οι πτήσεις προτείνονται σαν προϊόν ίσου επιπέδου είναι από μόνο του πολύ σημαντικό. Αν θέλετε σαν marketing statement, η δήλωση εμπιστοσύνης στο προϊόν που έχουμε φτιάξει. Πέρα από το βασικό αυτό όφελος υπάρχει η βελτιστοποίηση της συνδεσιμότητας του δικτύου μας με εκείνου της Lufthansa ώστε οι επιβάτες μας να έχουν περισσότερες επιλογές, καθώς και η σύνδεση των δύο προγραμμάτων πιστότητας με συγκέντρωση και ανταλλαγή μιλίων που ισχύουν και στις δύο εταιρείες. Επιπλέον, με βάση τη λογική που προανέφερα περί ανάγκης εξειδίκευσης των αεροπορικών εταιρειών η Lufthansa είναι εξαιρετική στον ρόλο της ως ένας μεγάλος αερομεταφορέας δικτύου, network carrier, που ολοένα και περισσότερο επενδύει σε νέους μακρινούς προορισμούς, ενώ η Aegean αυτή τη στιγμή είναι ένας αερομεταφορέας μεσαίων αποστάσεων. Η συμπληρωματικότητα αυτή και η ανάγκη εξειδίκευσης οδηγούν στο να παραμείνει η συνεργασία αυτή αποκλειστικά εμπορική.

— Μπορείτε να προσδιορίσετε πού βρίσκονται οι διαδικασίες για την είσοδό σας στο Χ.Α. και γιατί λάβατε αυτήν την απόφαση;

— Αυτή τη στιγμή είμαστε στην τελική φάση προετοιμασίας για την υποβολή αιτήσεων προς το Χ.Α. και κατόπιν στην Κεφαλαιαγορά. Αφού ολοκληρωθούν οι έλεγχοι και ληφθούν οι αντίστοιχες εγκρίσεις εκτιμούμε ότι θα μπορέσει η εταιρεία μας να είναι εισηγμένη πριν από το φθινόπωρο. Γιατί λάβαμε αυτή την απόφαση; Οι μέτοχοι της εταιρείας έχουν αποφασίσει να κάνουν αποκλειστικά αύξηση κεφαλαίου, η οποία θα ενισχύσει την οικονομική δυνατότητα της εταιρείας. Ετσι είναι προφανές ότι ο βασικός στόχος είναι η κεφαλαιακή ενίσχυση αλλά υπάρχει και ένας ακόμη σημαντικός λόγος. Πιστεύουμε ότι ως ένα κομμάτι πλέον των υποδομών της Ελλάδας, η διεύρυνση της ιδιοκτησιακής βάσης της εταιρείας μπορεί να ενισχύσει την αμεσότητα και την ποιότητα της σχέσης της με το ελληνικό κοινό. Είναι λοιπόν στόχος μας να υπάρχει ευρύτατη διάχυση σε μεγάλο αριθμό μετόχων ενός σημαντικού μεριδίου της εταιρείας προκειμένου να πετύχουμε αυτόν τον στόχο μας.

Η Ο.Α. λειτουργεί μόνο μέσω των επιδοτήσεων

— Υπάρχουν και σήμερα στοιχεία για παράνομη κρατική ενίσχυση της Ολυμπιακής; Θα προβαίνατε και σε νέα καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Ενωση ή μήπως μετανιώσατε που το κάνατε;

— Ολος ο όμιλος της Ο.Α., η λεγόμενη παλαιά και η νέα εταιρεία έχουν συνεχείς ζημίες και δεν υπάρχει καμιά κερδοφόρα χρήση την τελευταία τουλάχιστον δεκαετία.

Από τη στιγμή που τα κεφάλαια του ομίλου είναι από χρόνια αρνητικά είναι προφανές ότι η συνεχιζόμενη λειτουργία επιτυγχάνεται μέσα από διαφόρων ειδών επιδοτήσεις, άμεσες ή έμμεσες, του ελληνικού Δημοσίου.

Η εταιρεία μας λειτουργεί πάνω στο πλαίσιο της νομιμότητας και στο πλαίσιο εκείνο που επιτάσσει την έγκαιρη καταβολή ποσών και οφειλών, όπως τα τέλη χρήσης αεροδρομίων ή εισφορών στο ΙΚΑ.

Σήμερα, η Aegean είναι από τους μεγαλύτερους εργοδότες στην Ελλάδα, ο 2ος μεγαλύτερος πελάτης των ελληνικών αεροδρομίων χωρίς να έχει ούτε ένα ευρώ εκπρόθεσμης οφειλής.

Βεβαίως και ζητάμε και απαιτούμε το ίδιο να συμβαίνει με οποιονδήποτε άλλο ανταγωνιστή.

Είναι δε υποχρέωση της πολιτείας να διασφαλίζει τέτοιου είδους ισονομία.

Δεν προσβλέπουμε σε κάποια δραστηριότητα της Ολυμπιακής

— Η Ο.Α. μαραζώνει, βουλιάζει σε ελλείμματα, ο στόλος της είναι για απόσυρση, ενώ απώλεσε σχεδόν και το μισό μερίδιο από την πίτα της εσωτερικής αγοράς. Θα ανανεώνατε το ενδιαφέρον σας για εξαγορά δραστηριοτήτων της, π.χ. για σύμπραξη στο επίπεδο της τεχνικής βάσης ή έχουν ανεπιστρεπτί χωρίσει οι δρόμοι σας;

— Μέχρι το ’99 που απελευθερώθηκε η αγορά εσωτερικού, η Ολυμπιακή ήταν μονοπώλιο. Η ανάγκη για προσφορά νέου προϊόντος φάνηκε από το γεγονός ότι αδύναμες και κατ’ αρχήν μικρές αεροπορικές εταιρείες δραστηριοποιήθηκαν στην αγορά μετά το ’99, και από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας μπόρεσαν να φθάσουν αθροιστικά το 60% της αγοράς εσωτερικού. Από αυτές βεβαίως μόνο η Aegean μπόρεσε να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα και τη συνέχιση της λειτουργίας της. Η Aegean έχει αποδείξει τα τελευταία χρόνια ότι με οργανική ανάπτυξη μπορεί να πετύχει φιλόδοξους στόχους στην αγορά εσωτερικού αλλά και του εξωτερικού. Ετσι, λοιπόν, η προσπάθεια όλα αυτά τα χρόνια είναι στην ωρίμαση της οργάνωσής μας, στην επένδυση ανανέωσης του στόλου μας και στην τεχνολογική εξέλιξη της εταιρείας μας προκειμένου να μπορούμε να πετύχουμε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν χρειαζόμαστε λοιπόν και δεν προσβλέπουμε σε κάποια δραστηριότητα της Ολυμπιακής. Εκείνο το οποίο θα ήμασταν πολύ χαρούμενοι να δούμε, βεβαίως, είναι η ιδιωτικοποίηση υποδομών και συγκεκριμένα της τεχνικής βάσης της Ο.Α., η οποία αν περνούσε στα χέρια ενός αναγνωρισμένου διεθνούς οργανισμού τεχνικής υποστήριξης, θα μπορούσε να αποτελέσει με τις επενδύσεις που θα πραγματοποιούνταν μια σημαντική επιπλέον υπηρεσία προς τις αεροπορικές εταιρείες που έχουν βάση τον ΔΑΑ. Για να γίνει, βέβαια, κάτι τέτοιο απαιτείται να βρεθεί ένας κατάλληλος οργανισμός, ο οποίος να έχει τη διάθεση σημαντικής επένδυσης στην Ελλάδα, ώστε να αναπτύξει σιγά σιγά τη δυνατότητα για τέτοιου είδους υπηρεσίες.